Kewaiipan dan Tanggungjawab Ukhuwwah

Ukhuwwah dalam lslam merupakan jalinan akidah yang mempertautkan umat lslam antara satu sama lain. la merupakan ikatan rabbani yang mengikat antara hati mereka dan merupakan jalinan yang erat untuk taqarrub kepada Allah. persaudaraan merupakan ikatan iman yang paling erat sebagaimana yang telah disabdakan oleh Rasulullah s.a.w. maksudnya:


"lkatan iman yang paling kuat ialah kasih sayang kerana Allah dan marah kerana Allah." (Hadis riwayat Ahmad daripada al-Bara’lbn. Azib)

Dalam lslam, persaudaraan merupakan satu sendi yang menjadi tunjang dalam usaha untuk memperkuatkan binaan masyarakat islam dan mengeratkan hubungan antara penganutnya.

Gerakan lslam amat memerlukan supaya ikatan persaudaraan dapat diperdalamkan semoga dengan ingatan persaudaraan yang mendalam ini gerakan lslam dapat menjadi satu bangunan yang kuat yang saling taut menaut antara satu sama lain atau menjadi satu jasad yang akan mengadu kesakitan apabila salah satu anggotanya diserang penyakit.

Untuk menjamin persaudaraan ini dapat memainkan peranannya yang diharap-harapkan dalam jamaah, islam telah menjelaskan hak-hak dan kewajipan persaudaraan yang praktik seperti berikut, sehingga hak dan kewajipan-kewajipan ini dapat dilihat sebagai satu tanggungjawab yang sebenarnya bukan hanya setakat kata-kata di bibir atau teorinya sahaja.

1. Persaudaraan mestilah dapat menolong usaha-usaha melakukan taat kepada Allah sebagai membenarkan apa yang tetah dikatakan oleh Rasulullah s.a.w. dalam sabdanya:

"Siapa yang dikehendaki Allah mendapat kebaikan Allah akan memberikannya rezeki seorang teman karib yang saleh. Seandainya beliau lupa (temannya itu) akan memperingatkan dan apabila temannya itu memperingatkannya beliau akan menolongnya.”

lnilah juga yang telah dibayangkan oleh Omar bin Khattab dalam katanya. "Engkau mestilah mencari saudara saudara yang jujur . Hiduplah dalam lingkungan mereka, kerana mereka merupakan perhiasan di waktu senang dan bekalan di waktu kesukaran."

2. Persaudaraan merupakan kerjasama di sudut kejiwaan, merasakan keperluan-keperluan saudaranya dan berusaha untuk menunaikan keperluan tersebut, sebagai memenuhi tuntutan sabda Rasulullah s.a.w.:

"Sekiranya seorang daripada kamu berjalan bersama saudaranya dalam usaha untuk menunaikan keperluannya (dan Baginda memberi isyarat dengan jejarinya), adalah lebih baik baginya daripada beriktikaf di masjidku ini selarna dua bulan."
(Hadis riwayat Hakim dan Tabarani daripada lbn. Abbas)

3. Persaudaraan yang kerjasama di bidang kcbendaan. Kerana Rasulullah s.a.w telah bersabda:



4. Persaudaraan merupakan tanggungjawab kemasyarakatan yang merangkumi beberapa kewajipan yang ringkas. Yang terpenting daripada tanggungjawab itu ialah apa yang telah dinyatakan oleh Rasulullah s,a.w. dalam sabdanya;

"Hak seorang muslim terhadap seorang muslim adalah enam perkara; Apabila engkau bertemu dengannya hendaklah engkau memberi salam. Apabila beliau menjemputmu hendaklah engkau menunaikan jemputannya. Apabila beliau meminta nasihatmu hendaklah engkau menasihatinya. Apabila beliau bersin dan menyebut(alhamdulilah ) hendaklah engkau menyebut (yarhamkallah). Apabila beliau sakit hendaklah engkau menziarahinya dan apabila beliau meninggal dunia hendaklah engkau mengiringi jenazahnya." (Hadis riwayat Muslim. Bukhari menyebut lima hak sahaja)


5. Persaudaraan dalam lslam merupakan satu kemesraan, kasih sayang dan saling membantu. Rasulullah s.a.w. bersabda:

"Janganlah kamu memutuskan sitaturrahim, jangan kamu berpaling memberi belakang, jangan kamu benci membenci, jangan kamu hasad dengki. Jadilah kamu hamba-hamba Allah yang bersaudara.Tidak harus bagi mus!im meninggallkan tegur sapa dengan saudaranya lebih dari tiga hari." (Riwayat Malik, Abu Daud, Nasa’i dan Tirmizi, Bukhari dan Muslim meriwayatkai hadis sepertinya)


"Jangan kamu memandang rendah sebarang kebaikan, walaupun dengan hanya kamu menemui saudaramu, dengan muka yang manis." (Hadis riwayat Muslim daripada Abu Darr)


"Setiap perkara kebaikan itu sedekah dan sesungguhnya di antara kebaikan itu kamu menemui saudaramu dengan manis muka dan menuangkan (air) daripada bejanamu ke dalam bejana saudaramu." (riwayat Tirmizi dan Ahmad dan Tirmizi berkata: Hadis ini Hasan Sahih. Muslim meriwayatkan sebahagian daripadanya)


"Hendaklah kamu saling memberi hadiah, kelak kamu akan berkasih sayang dan akan hilanglah permusuhan." (Hadis riwayat Bukhari dalam "Al-Adab Al-Mufrad" dan Abu Ya’la)


6. Persaudaraan dalam lslam merupakan keghairahan dan kesetiaan. Dalam hubungan ini Rasulullah s.a.w. telah bersabda: